Macar Yazar Ferenc Karinthy’nin Bir Dilbilimcinin Macerasını Anlatan Absürt Distopyası “Epepe” Yeniden Türkçede
Ferenc Karinthy’nin dünyaca ünlü distopyalarla kıyaslanan Epepe adlı eseri bir kez daha Türkçeye kazandırıldı. Roman, Notos Kitap tarafından yayımlanıyor.
Daha önce 2001’de Doğan Kitap (çev. Aysel Bora) tarafından yayımlanan eser, 22 yıl sonra yeni bir çeviri ve edisyonla okurların beğenisine sunuluyor.
Ferenc Karinthy (1921-1992); dünyaca ünlü yazar Frigyes Karinthy’nin (Kafatasımın Etrafında Yolculuk) ve psikiyatr Aranka Böhm’ün oğlu olarak entelektüel bir ortamda yetişti. Budapeşte’deki Pázmány Péter Üniversitesi’nde dilbilim alanı üstüne doktora yapan yazar; eğitimini Fransa, İsviçre ve İtalya’da sürdürdü.
Birçok tiyatroda dramaturg olarak çalışan Karinthy; İngilizce, Yunanca, İtalyanca, Almanca dillerinden çevirilere imza attı. Roman ve oyun türlerinde eserler veren yazara asıl ününü ise Epepe kitabı getirdi. Macar edebiyatının uluslararası alanda tanınmasına katkı sağlayan kitap, II. Dünya Savaşı’nın ve Macaristan’daki János Kádár diktatörlüğünün etkilerini gözler önüne sermesiyle dikkat çekti.
Orijinal adı Épépé olan eser kendi dilinde ilk defa 1970’te yayımlandı ve 2009’da Amerika’da En İyi Çeviri Kitap Ödülü’nde uzun listeye kaldı. Roman, bilinmeyen bir dil ve kültürün içerisinde yolunu kaybetmiş bir dilbilimcinin absürt hikâyesini konu alıyor.
Macar yazar Ferenc Karinthy’nin başyapıtı kabul edilen Epepe bilinmeyen bir dil ve kültürde kaybolan bir dilbilimcinin hikâyesini anlatıyor.
Helsinki Dilbilim Kongresi’ne katılmak üzere uçağa binen Budai kendisini bambaşka bir ülkede bulur. Yerel dili ve yazıları bildiği hiçbir dile benzetemez. Hızla yükselen inşaatları, kalabalıkları, uzun kuyrukları, tuhaf prosedürleri ve âdetleriyle çözmesi zor, labirentvari bir büyükkente düşmüştür. Eve dönmekten başka çare yoktur ama dilini bilmeden bu yerden ayrılmak öyle kolay olmayacaktır. Budai bilimsel akıl yürütmelerle yerel dili çözmek ve birileriyle iletişim kurup derdini anlatabilmek için çeşitli taktikler dener, bu sırada başına belalar açılır. Yine de bir çıkış olduğu umudu hep vardır.
Ferenc Karinthy dil ve kültürün insanları nasıl etkilediğini ele alırken yabancılaşma ve kimlik arayışını da büyük bir beceriyle işliyor.
Kafka’nın Dava’sı, Huxley’nin Cesur Yeni Dünya’sı, Orwell’in 1984’üyle birlikte anılan Epepe’deki akıl almaz kentin her şeyi hem çok yabancı hem de çok tanıdık gelecek.
Toplamda 240 sayfadan oluşan romanın çevirmenliğini Sevgi Can Yağcı Aksel, editörlüğünü Tila Sadeki üstleniyor. Son okuması Tuğba Eriş’e ait olan Epepe’nin kapak tasarımı ise Virginia Elena Patrone imzasını taşıyor.
Kaynak: kayiprihtim.com